Een systemische blik op slavernij

Het Verleden Ontwarren en de Weg naar Heling:

In de geschiedenis van de mensheid zijn er tragische hoofdstukken die diepe littekens achterlaten in het collectieve bewustzijn. Een van deze donkere hoofdstukken is de slavernij, een systemisch onrecht dat de fundamenten van onze samenleving heeft doordrongen. Op 1 juli vieren we Ketikoti, het feest van het breken van de ketens, een dag waarop we stilstaan bij het verleden, reflecteren op het heden en een pad zoeken naar heling.

Het systeem van slavernij

Systemisch werk biedt ons een lens waardoor we de complexiteit van slavernij kunnen beschouwen. Het nodigt ons uit om verder te kijken dan individuele actoren en de impact van het systeem als geheel te erkennen. Slavernij was een wijdverspreid systeem dat niet alleen de levens van degenen die geketend waren beïnvloedde, maar ook de levens van degenen die de ketens oplegden.

Tijdens een opstelling over slavernij en het koloniale verleden van Nederland, onder leiding van Barbara Hoogenboom en Chandra de Vries, had ik de uitdagende rol van representant voor de slavenhouders. Het was een eye-opening ervaring om mijzelf in die positie te bevinden en te ervaren hoe ik loyaal was aan mijn eigen systeem, ondanks de verschrikkelijke gevolgen en het leed dat het veroorzaakte.

Als representant voor de slavenhouders werd ik geconfronteerd met de noodzaak om mijn eigen perspectief te bevragen en mijn verantwoordelijkheid te nemen voor de erfenis van dit systeem. Ik realiseerde me dat het niet genoeg is om slechts toeschouwer te zijn van deze geschiedenis; we moeten ons inzetten voor verandering en het doorbreken van de patronen van onderdrukking en ongelijkheid die nog steeds voortduren.

Eren van de dader

Want hoe zit het met het eren van de dader? Het is begrijpelijk dat dit een gevoelig onderwerp is, maar vanuit een systemisch perspectief kan het erkennen van daderschap een belangrijk aspect zijn van het helingsproces. Door de daders van de slavernij te erkennen, geven we ruimte aan de complexiteit van menselijke relaties en laten we zien dat Ketikoti niet alleen gaat over het herdenken van de slachtoffers, maar ook over het begrijpen van de bredere systemische context waarin slavernij heeft plaatsgevonden.

Het eren van de dader betekent niet dat we goedkeuring geven aan hun daden, maar eerder dat we erkennen dat zij deel uitmaken van het systeem waarin slavernij plaatsvond. Het gaat erom de verantwoordelijkheid te delen en te erkennen dat de erfenis van slavernij niet alleen rust op de schouders van degenen die onderdrukt werden, maar ook op de schouders van degenen die onderdrukten. Door deze erkenning creëren we ruimte voor dialoog, begrip en uiteindelijk verzoening.

De erfenis van slavernij manifesteert zich nog steeds in onze maatschappij. Het is geworteld in de sociale structuren, de economie en de diepgewortelde overtuigingen die generaties lang zijn doorgegeven. Als we de impact van dit systeem volledig willen begrijpen, moeten we bereid zijn om de complexiteit en interconnectiviteit ervan te omarmen.

Heling

Net zoals bij individueel trauma, is er bij systemisch trauma heling nodig. We moeten erkennen dat slavernij een trauma heeft veroorzaakt dat doorwerkt in de huidige generaties. Het vraagt om collectieve introspectie, empathie en verantwoordelijkheid. Alleen door het verleden onder ogen te zien en de impact ervan op te nemen in ons bewustzijn, kunnen we een pad naar heling bewandelen.

Systemisch werk herinnert ons eraan dat alles met elkaar verbonden is. Het herstel van een systeem vereist dat we naar het grotere geheel kijken, dat we luisteren naar de verhalen van zij die geleden hebben, en dat we streven naar gerechtigheid en gelijkwaardigheid voor iedereen. Het vraagt om het creëren van een veilige ruimte waarin alle stemmen gehoord kunnen worden en waarin we samenwerken om de ketens van ongelijkheid en onderdrukking te doorbreken.

Ketikoti

Op 1 juli, Ketikoti, wil ik luisteren en leren, om het verleden te eren en een toekomst te bouwen waarin vrijheid, gelijkheid en inclusie de norm zijn. Laten we het systemisch perspectief omarmen en samenwerken om de erfenis van slavernij te erkennen, te begrijpen en te transformeren, zodat we als samenleving kunnen groeien en bloeien.

Laten we deze dag vieren, niet alleen om het verleden te herdenken, maar ook om ons te verbinden met de kracht van collectieve heling.