Hoe ik ondanks chronische pijn weer kan lezen
“Ik lees de alinea steeds opnieuw, maar de letters dansen voor mijn gezicht. Ik leg mijn boek maar weer weg, want dit gaat echt niet lukken. Gefrustreerd pak ik mijn telefoon en begin doelloos te scrollen. Afleiding om het verdriet maar even niet te voelen, dat een boek lezen gewoon niet meer lukt.”
Chronische pijn kan zo overweldigend zijn dat iets wat eens ontspannend was, zoals lezen, onhaalbaar lijkt. In de eerste jaren van mijn pijn was dat zeker mijn ervaring: ik kon me niet concentreren, en zelfs het idee om een boek op te pakken voelde als een brug te ver. Toch ben ik in de loop der tijd manieren gaan ontdekken om weer van lezen te genieten. In deze blog deel ik mijn tips en ervaringen, zodat jij hopelijk ook je liefde voor boeken kunt herontdekken.
1. Begin met een paar bladzijdes per dag en bouw langzaam op
Chronische pijn vraagt soms om een trage opbouw. Geef jezelf toestemming om langzaam te beginnen, met een paar bladzijdes per dag. Dit haalt de druk van “veel” moeten lezen weg en geeft je de ruimte om op je eigen tempo te genieten. En zo creëer je kleine succesmomenten.
2. Herhalen
– Herlees boeken die je al kent:
Een bekend boek herlezen kan fijner zijn dan telkens een nieuw verhaal te starten. Omdat je de plot al kent, kun je makkelijker in en uit het verhaal stappen zonder dat het verwarrend wordt. Ook kun je zo met minder inspanning nieuwe details in het verhaal ontdekken.
– Sta jezelf toe om te herhalen:
Met pijn en vermoeidheid is het logisch dat concentratie soms wegvalt. Geef jezelf de vrijheid om een hoofdstuk terug te lezen of een boek zelfs meerdere keren door te nemen. Lezen is geen prestatie; je hoeft het verhaal niet uit je hoofd te leren. Geniet van wat je kunt lezen, zonder druk.
3. Wissel tussen lichte en diepere literatuur
Wanneer je wat meer energie hebt, is het verleidelijk om gelijk een heel literair werk aan te pakken. Wissel af tussen lichte, luchtige verhalen en meer uitdagende boeken. Dit houdt het gevarieerd en voorkomt dat je te snel uitgeput raakt door zwaardere teksten. Zo wilde ik weer heel graag mijn vakliteratuur lezen, dus dat ben ik langzaam gaan integreren in lichtere boeken.
4. Lees boeken die je echt inspireren of kracht geven
Kies boeken die resoneren met jouw levenservaring of die je kracht en motivatie geven. Dit kan een boek zijn over een onderwerp dat je interesseert, zoals persoonlijke groei, of een verhaal over veerkracht. Mijn leestips zijn:
- “De zin van het bestaan” door Viktor Frankl biedt mensen met chronische pijn handvatten om betekenis te vinden ondanks hun lijden. Frankl’s idee dat we zelf kunnen kiezen hoe we reageren op moeilijke omstandigheden, zelfs als we er geen controle over hebben, kan helpen om veerkracht te ontwikkelen in het omgaan met pijn.
- “De keuze” door Edith Eva Eger benadrukt dat we, zelfs in de meest pijnlijke situaties, de kracht hebben om ons perspectief te veranderen. Eger laat zien hoe mentale vrijheid en het loslaten van negatieve patronen kan bijdragen aan een zinvol leven, wat bijzonder steunend kan zijn voor mensen die worstelen met chronische pijn en beperkingen.
5. Lees in de ochtend
Een van mijn grootste ontdekkingen was dat lezen in de ochtend voor mij veel beter werkt. ’s Avonds is mijn energie vaak al op, en lezen wordt dan helmaal een worsteling. Door in de ochtend een half uurtje voor mezelf in te plannen, kan ik mijn dag rustig beginnen en weer genieten van een verhaal.
6. Creëer een rustig moment
Afleidingen kunnen het lezen lastiger maken, vooral als je moeite hebt om in het verhaal te komen. Spreek met je partner of kinderen af dat je even niet gestoord wilt worden tijdens je leessessie. Een rustige omgeving maakt het gemakkelijker om je aandacht bij het verhaal te houden en even te ontsnappen in het moment.
7. Papier, of scherm?
Voor mij werkt papier beter dan een e-reader of tablet. Schermen brengen meer prikkels en afleiding met zich mee, en die kan ik moeilijker verwerken. Een fysiek boek geeft een andere, meer rustgevende leeservaring. Maar er zijn ook e-readers die speciaal ontworpen zijn voor leescomfort. Ik heb er zelf geen ervaring mee, maar instellingen zoals sepia-achtergronden of lagere helderheid kunnen helpen om het scherm rustiger te maken voor je ogen. Probeer te ontdekken wat voor jou het beste werkt – soms is het wisselen tussen papier en e-reader fijn voor de afwisseling.
8. Leg niet meer dan 2 boeken klaar om te lezen
Deze tip vulde Renee aan op mijn LinkedIn post rondom deze tips. Maar die wilde ik jullie niet onthouden.
Hou ėėn als reserve voor het geval de eerste echt niets is. Dit helpt om de druk en keuzestress te verminderen, en vermijd je het overweldigende gevoel van een grote stapel boeken die “nog gelezen moeten worden.”
Bonustips Als een boek echt helemaal niet gaat…
Probeer alternatieven voor boeken:
Ik vond het zo frustrerend in het begin, dat boeken me te zwaar waren. Ik wilde zo graag, maar ik kon het gewoon niet. Het ontbrak me aan de energie en concentratie om het verhaal te kunnen volgen. En dan pakte ik maar mijn telefoon en werd ik ongelukkig van al het scrollen…. Gelukkig zijn er verschillende alternatieven voor boeken die niet zo veel energie of concentratie vragen:
- Tijdschriften en korte verhalen: Met een kort artikel of verhaal is de leesinspanning minder intens. Je kunt even genieten zonder het gevoel te hebben dat je ‘ergens’ doorheen moet werken.
- Puzzels: Voor wie echt even geen scherm wil, bieden puzzels een goede afwisseling. Het houdt je geest actief zonder dat het te veel vraagt.
- Luisterboeken en podcasts: Deze waren een uitkomst voor mij. Je kunt luisteren tijdens een wandeling of terwijl je gewoon even rust. Het luisteren naar een goed verhaal kan net zo boeiend zijn als lezen.
Weersta de drang om boeken te kopen:
Toen ik nog niet in staat was om te lezen, bleef ik toch boeken kopen. Het leek een manier om mezelf moed in te spreken, maar die stapel boeken werd een bron van frustratie. Herken je dat gevoel? Geef jezelf toestemming om even te stoppen met kopen, en herinner jezelf eraan dat die boeken er later nog steeds zullen zijn.
Laat je liefde voor lezen weer opbloeien
Lezen met chronische pijn vraagt om geduld en flexibiliteit, maar het is zeker mogelijk om op je eigen tempo weer van boeken te genieten. Wees mild voor jezelf en luister naar wat jouw lichaam en geest nodig hebben. Elk moment van leesplezier, hoe kort ook, kan bijdragen aan je welzijn en veerkracht.
