Veel pijn is onzichtbaar. Maar het is echt, en het put je helemaal uit.
Pijn is een fysieke en emotionele ervaring
Pijn zit voor een groot deel in je hersenen. Emoties kunnen pijn versterken. Gevoelens van eenzaamheid of hopeloosheid maken pijn erger. Daarentegen maken gevoelens van blijheid en verbinding de pijn draaglijker.
Waardevolle dingen doen
Angst voor pijn kan ervoor zorgen dat je activiteiten die je belangrijk vindt gaat vermijden (zie ook mijn blog over controlestrategieen). Maar dit vermijden brengt je in een neerwaartse spiraal. Je mist namelijk de vreugde en de sociale beloning die je krijgt als je met mensen samenwerkt of ontmoet. En je mist ook de potentiële beloning, ook wel de dopamine-boost genoemd, die je krijgt als je waardevolle dingen doet. Zoals bijvoorbeeld de hond uitlaten of een taak afmaken op je werk.
Vicieuze cirkel van pijn
Zonder de waardevolle dingen in je leven, kun je je somber of angstig gaan voelen. En deze gevoelens houden de pijn in stand, en maken het zelfs erger. Waardoor je je zorgen gaat maken over de pijn, en nog meer activiteiten gaat vermijden. Wat betekent dat je nog minder dingen gaat doen die je belangrijk vindt. Zo zit je in een vicieuze cirkel van pijn.
Dus wat doe je?
Dingen die je belangrijk vindt. In de mate die voor jou mogelijk is. Het zorgt er niet voor dat de pijn weggaat, maar het verbetert wel de kwaliteit van je leven. En dat heeft een positief effect op hoe je je pijn beleeft.
Slechte pijndagen
Helaas komen er waarschijnlijk dagen dat de pijn zo erg is, dat je niet veel kan. En alleen jij kan dat goed inschatten, omdat jij weet hoe jouw pijn is. Pijn is een complex proces, het verschilt per persoon. Niemand kan je vertellen hoe erg je pijn is. Soms heb je gewoon een slechte dag.
Het is waardevol om na te denken over dingen die je op een slechte dag wel kunt doen. Zoals bijvoorbeeld lezen, muziek luisteren of voor sommigen wandelen. Er is altijd iets dat je kunt doen om dat goede gevoel te krijgen als je waardevolle dingen doet. In het geval van chronische pijn wil je hoofd vaak meer dan je lijf kan. Maar toch kunnen we vaak meer dan we denken. Overleg eventueel met je behandelaar wat er voor jou mogelijk is.
Hoe doe je het?
Maak een lijst met daarop de dingen die je wel kunt op een slechte pijndag. Misschien is het een A4’tje, of heb je een mooi boekje ervoor. Of je maakt een Excelsheet als dat voor jou beter werkt. Om je lijst helemaal compleet te maken kun je ook waardevolle dingen toevoegen die je op goede dagen kunt. Zo houd je ook zicht op iets meer uitdagende dingen.
Maak 2 kolommen: 1 kolom met waardevolle activiteiten op slechte dagen, en 1 kolom met waardevolle activiteiten op goede dagen. Schrijf alles op dat in je opkomt. En ik weet zeker dat als je hier een tijdje mee werkt, er steeds meer activiteiten op komen. Succes!
Acceptance & Commitment Therapy
Doen wat belangrijk voor je is noemen we ook wel ‘leven naar je waarden’ in de Acceptance & Commitment Therapy (ACT); een evidence based methode om om te gaan met chronische pijn en ziekte. Wil je samen met mij kijken wat jouw waardevolle dingen zijn, en hoe je die kunt inpassen in jouw leven met pijn? Dan kun je bij mij een ACT-coachtraject doen van 6 gesprekken.
Verder lezen
Misschien voeg je deze lijst wel toe aan je boekje, waarin je ook je Dankbaarheidslijst hebt bijgehouden!
Verder is ‘De valstrik van het geluk’ een leuk boekje om laagdrempelig kennis te maken met ACT.
Inspiratie voor deze tekst heb ik gehaald uit deze Youtube video.
