Informatie over chronische pijn
Pijn heb je niet alleen. Meer dan 2 miljoen mensen in Nederland hebben chronische pijn. En pijn is niet fijn, dat is waarschijnlijk de reden dat je op deze pagina bent gekomen. Je hebt al van alles geprobeerd om ervan af te komen, maar niets helpt. Op deze pagina geef ik je als pijncoach achtergrondinformatie over pijn, en geef ik handvaten hoe je ermee kunt omgaan. Zodat je een betekenisvol leven kunt leiden, met pijn.
Wat is pijn?
Pijn is een onprettige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging. Dit is een formele beschrijving, gemaakt in 2020 door de International Association for the Study of Pain (IASP).
Chronische pijn is een complexe aandoening die een aanzienlijke impact kan hebben op jouw leven. Chronische pijn wordt gekenmerkt door aanhoudende of terugkerende pijn, ondanks mogelijke behandelingen of genezing van de oorspronkelijke blessure of aandoening. Het kan variëren van mild tot ernstig en kan verschillende delen van het lichaam beïnvloeden.
Wat betekent dit?
- Pijn is een onaangenaam gevoel in ons lichaam.
- Pijn heeft een belangrijke beschermende functie in het lichaam.
- Pijn is een individuele ervaring. Het is dus zeer persoonlijk
- Pijn is dynamisch, je kunt periodes hebben met meer en met minder pijn. De ernst van de pijn is afhankelijk van meerdere factoren.
- Pijn is niet alleen een lichamelijke ervaring. Ook emoties en gedachten kunnen pijn beïnvloeden.
Acute vs. chronische pijn
Acute pijn is een normale, beschermende reactie van het lichaam op een fysieke schade of letsel. Het dient als een waarschuwingssignaal en stimuleert het lichaam om actie te ondernemen om zichzelf te beschermen en te genezen. Acute pijn is meestal van korte duur en verdwijnt zodra het weefsel hersteld is.
Aan de andere kant is chronische pijn een aanhoudende pijn die langer dan drie maanden aanhoudt, ondanks het genezen van de oorspronkelijke verwonding. Het is belangrijk op te merken dat chronische pijn op zichzelf een medische aandoening is en niet alleen een symptoom van een onderliggende oorzaak. Het kan invloed hebben op verschillende aspecten van het leven, waaronder het fysieke welzijn, de gemoedstoestand en het dagelijks functioneren.
Begrijpen van chronische pijn
Het is belangrijk om te beseffen dat chronische pijn niet alleen een lichamelijke sensatie is, maar ook een samenspel van fysieke, emotionele en mentale factoren. Naast de oorspronkelijke lichamelijke bron van pijn, kunnen stress, angst, depressie en andere psychologische factoren de intensiteit van de pijn beïnvloeden en het moeilijker maken om ermee om te gaan.
Pijn in het brein
Pijn ontstaat als een waarschuwingssignaal na beschadiging van het lichaam. Het zenuwstelsel, bestaande uit de hersenen, ruggenmerg en zenuwen, speelt hierbij een grote rol. Pijnzenuwen sturen signalen naar de hersenen via het ruggenmerg, waar de pijnsignalen worden verwerkt en emoties en gedachten aan de pijn worden gekoppeld.
Pijn is een complex proces dat zich voornamelijk in de hersenen afspeelt. Beschadigd weefsel stuurt zenuwvezelsignalen naar de hersenen, waar ze als pijn worden geïnterpreteerd. Langdurige pijn kan leiden tot veranderingen in de hersenen, waardoor pijnsensitiviteit toeneemt, zelfs na genezing van het oorspronkelijke letsel, resulterend in chronische pijn.
Welke soorten pijn zijn er?
Veel voorkomende vormen van chronische pijn zijn:
- Lage rugpijn, nekpijn, pijn in het been, hoofdpijn, migraine, zenuwpijn en aangezichtspijn.
- Of je kunt pijn hebben als gevolg van ziekte, zoals endometriose, kanker, reumatoïde artritis, osteoporose, ACNES of fibromyalgie.
- Daarnaast zijn er aanverwante aandoeningen zoals chronische vermoeidheid, stress-gebonden lichamelijke aandoeningen, Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK) of ook wel Somatisch Onverklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK).
Onverklaarbare pijn verwijst naar pijn die aanhoudt zonder een duidelijke fysieke oorzaak of aanwijsbare weefselbeschadiging. Hoewel er geen specifieke onderliggende oorzaak is, is de pijn die mensen ervaren nog steeds reëel en kan het hun leven aanzienlijk beïnvloeden.
Het begrijpen van onverklaarbare pijn kan complex zijn, omdat het meerdere factoren kan omvatten, waaronder psychologische, emotionele en sociale aspecten. Stress, angst, depressie en andere psychische factoren kunnen bijdragen aan het ontstaan en de verergering van onverklaarbare pijn.
Pijn is persoonlijk
Het voelen van pijn is dus niet alleen maar het doorgeven van een pijnsignaal, maar pijn heeft ook te maken met emoties en gedachten. Dit wordt ‘pijnbeleving’ genoemd. Hier zijn enkele voorbeelden van gedachten die kunnen optreden bij pijnbeleving:
- Catastroferen: “Dit is vreselijk! Het zal nooit meer stoppen!”
- Ontkenning: “Het is vast niets ernstigs, het gaat vanzelf wel over.”
- Angst voor verergering: “Als ik nu beweeg, zal de pijn erger worden.”
- Frustratie: “Waarom overkomt mij dit steeds? Het is niet eerlijk!”
- Bezorgdheid: “Wat als de pijn niet verdwijnt? Hoe zal ik ermee omgaan?”
- Zelfkritiek: “Ik ben zwak omdat ik niet goed omga met deze pijn.”
Deze gedachten kunnen de pijnervaring versterken, afhankelijk van de manier waarop je ermee omgaat. Het bewust worden van onze gedachten en het ontwikkelen van een meer positieve en accepterende houding ten opzichte van pijn kan bijdragen aan het verbeteren van onze pijnbeleving en het verminderen van emotionele stress die de pijn kan verergeren.
Behandelmogelijkheden voor chronische pijn
Behandelmogelijkheden voor chronische pijn zijn divers en kunnen variëren afhankelijk van de specifieke oorzaken en symptomen van de pijn. Hier zijn enkele veelvoorkomende behandelingsopties:
- Pijnstillers: Het gebruik van medicijnen kan helpen bij het beheersen van pijn. Er zijn verschillende soorten pijnstillers, waaronder niet-opioïde medicijnen (zoals paracetamol, NSAID’s) en opioïden (zoals morfine). Het gebruik van pijnstillers moet echter altijd onder toezicht van een arts zijn, om mogelijke bijwerkingen en verslavingsrisico’s te minimaliseren.
- Fysiotherapie en Oefentherapie: Gerichte oefeningen en fysieke therapie kunnen helpen bij het versterken van spieren, het verbeteren van de flexibiliteit en het verminderen van pijnklachten. Deze therapieën kunnen vooral nuttig zijn bij musculoskeletale aandoeningen en gewrichtsproblemen.
- Pijnpoli of Pijncentrum: Een bezoek aan een gespecialiseerde pijnpoli kan nuttig zijn voor mensen met complexe chronische pijnklachten. Hier werken verschillende specialisten samen om een uitgebreide beoordeling te doen en een passend behandelplan op te stellen.
- Neurostimulatie: Voor sommige vormen van chronische pijn kan neurostimulatie worden gebruikt. Dit omvat technieken zoals ruggenmergstimulatie of transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS) om pijn te verminderen door elektrische impulsen te gebruiken.
- Psychologische begeleiding: Aangezien chronische pijn vaak gepaard gaat met psychologische factoren zoals stress en angst, kan psychologische begeleiding of therapie, helpen bij het omgaan met pijn en de impact ervan op het dagelijks leven.
- Revalidatieprogramma’s: Voor mensen met ernstige pijnklachten kan een multidisciplinair revalidatieprogramma nuttig zijn. Deze programma’s omvatten vaak een combinatie van verschillende therapieën om functieverlies te minimaliseren en de kwaliteit van leven te verbeteren.
- Voor de behandeling van stuitpijn heb ik een uitgebreid overzicht gemaakt van alle behandelaars die ik in de afgelopen 8 jaar heb bezocht.
Het is belangrijk om op te merken dat de behandeling van chronische pijn vaak maatwerk is en dat wat voor de ene persoon werkt, mogelijk niet voor iedereen geschikt is. Een goed behandelplan wordt vaak opgesteld in samenwerking met een multidisciplinair team van zorgverleners om de beste resultaten te bereiken. Raadpleeg altijd een medische professional om de meest geschikte behandelingsopties voor jouw specifieke situatie te bespreken.
Wat helpt bij chronische pijn?
Natuurlijk adviseer ik je eerst de medische opties te verkennen. Maar heel vaak komt er een punt in de behandeling dat de arts zegt “U zult ermee moeten leren leven”. Maar niemand vertelt je hoe je dat precies doet! Daarom geef ik je een aantal suggesties voor effectieve methoden:
- Lichaamsbeweging zoals Pilates: Matige lichaamsbeweging kan nuttig zijn bij het versterken van spieren, het verbeteren van de flexibiliteit en het bevorderen van algemeen welzijn. Pilates, yoga, wandelen en andere milde vormen van lichaamsbeweging kunnen helpen bij het verlichten van pijn en het verbeteren van de algehele fysieke functie. Dus blijf actief! Pijnvermijding leidt op lange termijn tot een minder actief leven en uiteindelijk tot een afname van de belastbaarheid van het lichaam.
- Energiemanagement: Het vermijden van overbelasting en het nemen van rustperiodes zijn belangrijk om te voorkomen dat de pijn verergert. Het leren beheren van energie en activiteiten kan helpen om een evenwichtige en duurzame levensstijl te behouden. Bedenk waaraan u je je energie wilt besteden en geef dat voorrang. Verdeel je taken goed over de dag. Voor mij werkt het altijd goed om maximaal 1 activiteit of afspraak in mijn agenda als maximum te houden.
- Herkennen en aangeven van grenzen: Het is essentieel om de grenzen van het lichaam te herkennen en te respecteren. Luister naar de signalen van het lichaam en geef op tijd aan wanneer activiteiten te belastend zijn. Leer er over te communiceren naar anderen.
- Acceptatie: Het accepteren van de aanwezigheid van pijn zonder oordeel kan bijdragen aan het verminderen van emotionele stress die de pijn kan verergeren. Het erkennen van de realiteit van de pijn en het loslaten van verzet kan de weg vrijmaken voor effectiever pijnbeheer.
- Acceptance & Commitment Therapy (ACT) is een evidence based methode voor mensen met chronische pijn of een chronische ziekte. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat ACT een zinvolle bijdrage kan leveren voor mensen met chronische pijn, en daarom wordt ACT ook door medici aangeraden bij aanhoudende klachten.
- Mindfulness en meditatie: Het beoefenen van mindfulness en meditatie kan helpen om de aandacht te richten op het huidige moment, zonder oordeel. Dit kan helpen de pijnervaring te veranderen door een meer accepterende houding te bevorderen en stress te verminderen.
- Ontspanningstechnieken: Het beoefenen van ontspanningstechnieken, zoals diepe ademhaling, progressieve spierontspanning of biofeedback, kan helpen bij het verminderen van pijn en het bevorderen van een gevoel van kalmte.
- Lotgenotencontact: Het delen van ervaringen met anderen die vergelijkbare uitdagingen doormaken, kan een positieve invloed hebben op het omgaan met chronische pijn en het gevoel van isolement verminderen.
- Sociale steun: Het hebben van een steunend netwerk kan niet alleen emotionele steun bieden, maar het kan ook praktische hulp bieden bij dagelijkse taken die moeilijk kunnen zijn vanwege de pijn. Het leren om hulp te vragen is essentieel, omdat het soms moeilijk kan zijn om alles alleen te doen, vooral als de pijn beperkingen oplegt. Door open te staan voor hulp en steun van anderen, kun je jezelf toestaan om beter met de uitdagingen van chronische pijn om te gaan en je gesteund en begrepen voelen door mensen om je heen.
- Hulp zoeken bij een pijncoach: Een pijncoach kan een waardevolle ondersteuning bieden bij het omgaan met chronische pijn. Ik sta klaar om je te begeleiden in het proces van het leren omgaan met pijn. Samen werken we aan het ontwikkelen van effectieve strategieën om de impact van pijn te verminderen en een leven te leiden dat bevredigend en zinvol is, ondanks de aanwezigheid van pijn. Neem gerust contact op voor meer informatie over mijn diensten en hoe ik je kan ondersteunen op jouw reis naar welzijn.
- In mijn blog “Hoe zorg je ervoor dat je chronische pijn minder wordt getriggerd?” geef ik hele praktische tips.
Het is belangrijk om te onthouden dat iedereen anders kan reageren op verschillende strategieën en dat er geen universele oplossing is voor chronische pijn. Het is nuttig om verschillende technieken uit te proberen en te ontdekken welke het meest effectief zijn voor jouw individuele behoeften en situaties. Bij ernstige of aanhoudende pijnklachten is het altijd raadzaam om een zorgverlener te raadplegen voor een gepersonaliseerd behandelplan.
Gevolgen voor de samenleving
Chronische pijn is niet alleen een persoonlijke uitdaging, maar het heeft ook aanzienlijke gevolgen voor de samenleving als geheel. In de medische wereld wordt jaarlijks maar liefst 20 miljard euro besteed aan chronische pijn, waarvan 5 miljard euro aan wervelkolomgerelateerde pijn. Dit ongelofelijk hoge bedrag illustreert de impact van chronische pijn op de gezondheidszorg en de economie.
Als pijncoach bij Mindful Motion Studio begrijp ik de complexiteit van chronische pijn en bied ik begeleiding om veerkrachtiger te worden in het omgaan met pijn. Samen kunnen we werken aan het verbeteren van je welzijn en het vinden van effectieve strategieën om jouw pijnervaring te verzachten. Laten we samen de weg inslaan naar een beter leven, ondanks de uitdagingen van chronische pijn.
* Deze informatie is opgesteld met hulp van Theo Stoel, pijnconsulent in het Franciscus Vlietland Ziekenhuis in Schiedam.