Tips voor overprikkeling bij chronische pijn

(Update: dit blog over overprikkeling heb ik een paar jaar geleden geschreven. Inmiddels hoef ik gelukkig niet meer zo vaak in een donkere kamer te liggen)

Chaos in mijn hoofd, onrust in mijn lijf

Mijn man zet onze favoriete serie op Netflix uit. Het is bedtijd, maar we zijn nog een beetje te suf om op te staan. Dit is het moment van de dag dat we nog de planning, of andere praktische zaken rondom ons gezin doorspreken. Helemaal niet snugger, want we zijn allebei moe en niet meer op ons best. Maar aan het begin van de avond hebben we er ook geen zin in. Na een dag werken en zorgen ploffen we maar wat graag op de bank.

Paniek

Hij vraagt me wat voor jas hij voor zijn zakenreis naar Engeland zal meenemen. Het is zo’n gekke lente dat het moeilijk te voorspellen is of zijn winter- of de zomerjas het meest geschikt is. Ik probeer een antwoord te formuleren, maar er gebeurt helemaal niets in mijn hoofd. Alle radertjes die normaal gesproken op volle toeren draaien in mijn oplossingsgerichte brein, zijn stilgevallen. Ik raak in paniek; waarom kan ik op zo’n simpele vraag geen antwoord bedenken?

Overprikkeling bij chronische pijn

Het is helaas een situatie die sindsdien standaard is na 21.00 uur ’s avonds. De chronische pijn in mijn bekken heeft gedurende de dag alle energie uit mijn hersens weggezogen. Vroeger had ik overal een antwoord op, en zat ik graag ‘in mijn hoofd’. Maar nu heeft, nadat eerst mijn lijf me in de steek had gelaten, ook mijn hoofd dat voorbeeld gevolgd. Ik heb moeite met concentreren en mijn probleemoplossend vermogen is verdwenen als sneeuw voor de zon.

Overleven

Mijn hele lijf staat op overlevingsstand. Het liefst lig in de hele dag in een donkere kamer, omdat ik overgevoelig ben voor licht, geluid en aanraking. En het allerergste vind ik nog dat ik er een ander mens van word. Ik ben van nature al ongeduldig, maar in deze situatie is mijn lontje wel heel erg kort. Mijn naasten krijgen de volle laag. Ik vind mezelf verschrikkelijk zielig en eis begrip.

Ben jij overprikkeld?

Ben je moe, voel je je gestresst, emotioneel, of heb je hoofdpijn en pijnlijke spieren? Het kan zijn dat je overprikkeld bent. Overprikkeling ligt op de loer bij mensen met chronische pijn. Je lijf geeft je de hele dag al zo veel prikkels intern, dat externe prikkels soms snel te veel zijn.

Hoe ontwar je de chaos in je hoofd bij overprikkeling?

De makkelijkste oplossing zou het wegnemen van de pijn zijn. Helaas is dat in mijn geval niet zo makkelijk, en heb ik gaandeweg uitgevogeld wat voor mij goed werkt tegen overprikkeling. Zit jij in een vergelijkbare situatie? Lukt het niet je pijn weg te nemen, of zit je in een (lang) proces op weg naar verbetering? Blijf dan nog even lezen, mijn gejammer maakt nu ruimte voor wijze raad:

Prikkelarme omgeving

Je wilt eerst zorgen dat je overprikkeling wat kalmeert. Zorg goed voor jezelf en creëer een prikkelarme omgeving. Voor mij is dat een donkere kamer (gordijnen dicht), geen muziek of radio aan, alle meldingen van mijn telefoon uit (of zelfs mijn telefoon helemaal op stil) en mijn favoriete comfortabele kleding aan (geen knellende of prikkelende truien of broeken).

Belasting

Evalueer alle taken die je op je bordje hebt rondom je gezin, familie, werk en andere dingen waarvan jij vindt dat je ze wilt of moet doen. Het heeft bij mij veel te lang geduurd voordat ik zaken van dat bordje begon af te gooien. Ik had een jaarcontract op mijn werk, dus vond dat ik het niet kon maken om me ziek te melden. Voor mijn kinderen zorgen vond ik zo’n basistaak, dat ik niet onder ogen wilde zien dat de fysieke belasting te veel was. Al die dingen die ik vond dat ‘ik moest kunnen’ belemmerden mijn herstel en maakten zo de lijdensweg alleen maar langer.

Rust

Verschillende behandelaars hadden me al eens aangeraden om regelmatig rust te nemen. Iedere 2 uur een kwartier liggen was een advies dat ik wel in mijn achterhoofd had, maar nog veel te weinig in de praktijk bracht. Tot het Spine & Joint Centre (een revalidatiecentrum voor mensen met chronische rugklachten) me de toegevoegde waarde van kwalitatieve rust liet zien. Dus serieus proberen te ontspannen. Niet half op de bank een beetje je social media checken, of televisie kijken. Maar in een voor jou zo ontspannen mogelijke houding liggen, zodat je bewust alle spanning in je lijf los kunt laten.

Luisteren naar signalen

In de eerste maanden van de overprikkeling kreeg ik voldoende alarmerende signalen van mijn lijf. Pijn, stijfheid en moeheid vlogen me om het hoofd. Mijn reactie? Er gewoon overheen denderen. Als ik maar gewoon doorging, bleef ik overeind staan. En dat ging ook heel lang goed. Ik voelde me superwoman; dit zou ik ook wel even overwinnen. Het ging ook lange tijd goed, wat die overtuiging alleen maar sterkte. Tot ik mijn lijf volledig overbelast had, en het helemaal niet meer ging. Toen moest ik wel naar mezelf gaan luisteren. Bespaar jezelf deze zware les, en probeer goed naar je lijf te luisteren (Pilates kan hier ook bij helpen).

Hulp vragen

Een oplossing voor het vinden van balans in mijn belastbaarheid was het vragen van structurele hulp. In mijn geval mijn ouders die toen ik overbelast was bij konden springen met het zorgen voor de kinderen. Maar ook onze schoonmaakhulp die wat extra uurtjes kwam. Een van mijn coachees met pijn heeft ook schoonmaakondersteuning gekregen via de WMO, dit kun je via de gemeente aanvragen. Hulp vragen is geen zwakte, uiteindelijk is het juist heel sterk om je behoefte uit te spreken en een helpende hand te aanvaarden. Ook een coachingstraject met mij kan je verder helpen in het omgaan met de pijn.

Dus, wat nu?

Als je voelt dat je overprikkeld bent, kijk eens goed wat er aan de hand is. Luister naar je lijf en probeer de factoren die de overprikkeling veroorzaken weg te nemen of te verzachten. Lukt dat niet? Blijf het dan proberen en vraag hulp. Je mag ook altijd met mij contact opnemen.